Во мојата поранешна статија за Глобал Војсис Бугарија, Македонија: Војна за историјата преку блогови, ги претставив спротивставените ставови на нашите две земји и нивното влијание на локалната блогосфера, која се претвори во бојно поле за блогерска војна која нема крај. Но, изгледа дека македонските и бугарските блогери не се способни само за постојано непријателство, туку и за градење патишта помеѓу луѓето во двете земји – нешто кое сега за сега е многу тешко за нивните влади.

Македонскиот блогер Мечето Ушко, револтиран од бесцелната вербална престрелка помеѓу Бугарите и Македонците, ги постави темелите на иницијативата „Со литературата против балканскиот провинцијализам“:

Она што се случува на Блогерај [македонска платформа за блогирање] повеќе не е НАЦИОНАЛИЗАМ, туку ПРОВИНЦИЈАЛИЗАМ.

[…]

Да направиме мала ретроспектива.

На блогерајот се си почна нормално. Како што треба. Се појави една група на блогери кои почнаа да пишуваат она што сакаа да пишуваат. Живееме во ерата на слободата на размислувањето и говорот. Ниту еден говор ниту едно размислување не е страшно и опасно додека во себе не содржи елементи на омраза, геноцид и нетолеранција. Секој збор изговорен надвор од уличниот вокабулар е доволен само по себе за дискусија и анализа.

Се појави контра група на блогери, со иста перцепција и начин на делување во спротивен правец. Се појави онаа исконструирана блог пропаганда од НАШИОТ СОСЕД, која наиде на голема осуда од секој разумен човек, но крена толку голема прашина што никако да слегне и да се прочисти слободниот видик.

Блог провинцијализмот продолжи да се користи како метод на себепромоција, се појавија еден куп полуписмени и будали тапоглавци кои продолжија да плукаат каде стигнат. Никој не може да побегне од тоа без разлика каде се наоѓа. Сета тоа однесување станува, смешно, комично, фарсично и банално. Имате еден блог со преку 7 500 коментари на еден пост. Се прашувам какви ли се тие луѓе кои пишуваат и коментираат на такви текстови. Но тоа се најчесто луѓе кои никојпат не читаат, а уште помалку размислуваат.

Се појави и петиција со која се бараше од сопственикот на овој блог сервис (blog.com.mk) да им забрани пристап на сите кои пишуваат, она што на нив не им се допаѓа.

Забораваме дека интернетот е глобален медиум и дека практично многу тешко е да се цензурира или нешто забрани. Потпирајќи се на прозорчињата од своите затворени соби, светот го гледаме само преку она што може да го видиме додека го отвораме и затвораме прозорчето. До каде допира видикот на тоа видно поле до таму гледаме. Не сакаме да погледнеме подалеку, нанапред во иднината, а го имаме компјутерот пред нас. Не ли е тоа пардокс? Со интернетот светот ти е на дланка, а ние не сакаме да погледнеме во него. Не сакаме да го прифатиме влијанието од западните демократии. Ги гледаме само негативните работи, позитивните како и да не постојат. Затворени сме не само во својата држава, туку и своите градови, маалски се затворивме.

Сета работа е по трагична што вакво однесување се оправдува и од либералните и интелектуални кругови на овој блогерај, кои не можат никако да го прифатат фактот дека светот е променет и дека сите ние сме исти во една голема чекална во која чекаме негде да не примат. Запамтете, се што правите и ви прават останува. Се што ќе кажете и напишете. Не можете нешто што ви е пред очи да се правите дека не го гледате. Тоа е пред вас и треба да се борите да го промените, зошто ќе им го оставите како бреме на потомците.

Затоа во наредните неколку денови, како израз на мој револт кон сета таа провинциско – шовинистичка фарса, на овој блог ќе се појават раскази од познати бугарски писатели и уметници. Да го дигнеме гласот на разумот.

Гласот на културниот и образованиот човек, може и мора да биде погласен од гласот на балканскиот шовинизам.
Почнува новата ера, ера на ЛИТЕРАТУРНИОТ НАЦИОНАЛИЗАМ.
СО ЛИТЕРАТУРАТА ПРОТИВ БАЛКАНСКИОТ ПРОВИНЦИЈАЛИЗАМ
Затоа што минатото не може да ја победи иднината!
Затоа што омразата не може да ја победи љубовта!

Константин Павлов веќе покрена слична иницијатива од бугарската страна. Во блог наречен „Лозари-Винари“, конкретно направен за оваа цел, тој претставува млади македонски автори на бугарската публика. Но Павлов не застана на тоа. Тој беше првиот кој објави на хартија и на сопствен трошок еден современ македонски автор. Зборуваме за Алекс Букарски – еден од најреномираните млади автори, публицисти и блогери. На Букарски ми беше доделена награда за најдобра дебитантска прозна книга во Македонија во 2006 година. Неговите кратки приказни и и книги се многу популарни помеѓу помладата генерација Македонци. Неговиот блог е еден од најавторитетните и може да се пофали со најголем број на посетители во Македонија, и можеме оправдано да кажеме дека е помеѓу неформалните лидери на блогерската заедница таму. Има учествувано во голем број на дискусии за културни и социјални проблеми. Извесно време пишуваше за македонскиот неделник „Неделно Време“ каде што имаше колумна за проблемите на младите, културата и литературата во Македонија.

Иако Букарски и Павлов имаат различни мислења по многу прашања, помеѓу нив се разви пријателство кое доведе до издавањето на дебитантската збирка кратки раскази на Букарски наречена „Луѓе на кои не им се отвора падобранот“ на бугарски јазик. Настанот го привлече вниманието на бугарската блогерска заедница. Реакции и коментари за промоцијата на книгата се појавија на околу 40 од најавторитативните блогови во Бугарија.

Блогерот Петер Добрев пишува:

[…] Наместо да мрмориме дека не постои држава наречена Македонија и дека јазикот кој таму се зборува е всушност бугарски, можеме да се обидеме да дознаеме нешто повеќе за дотичната Македонија. Да видиме какви би можеле да бидат луѓето кои таму живеат. А не како финиот студент од Слободниот Универзитет во Варна да прашуваме дали луѓето таму се христијани. Можеби би можеле да направиме некоја културна размена и да се зближиме. Бидејќи без разлика колку се слични нашите корени, тие станале доста заплеткани.

Значи…секој нормален Бугарин кој не е обврзан да биде историчар туку се интересира за Македонија, за која Слави [познат бугарски шоумен] измислува глупави вицеви, може да ја погледне книгата на Алекс Букарски „Луѓе на кои не им се отвора падобранот“. Книгата е веќе достапна на бугарскиот пазар…

[…]

„Луѓе на кои не им се отвора падобранот“ е токму за вистинскиот живот. Во неа нема храбри херои, убави девојки, го нема дури ни Бојко Борисов [градоначалник на Софија познат по своето мачо однесување и популарен помеѓу луѓето]. Меѓутоа, во книгата има маалски пијаници, студенти-дркаџии, мали гејмерчиња од „Сајбер” [интернет кафе во Битола], мизерни мали циганчиња и стари тетки во менопауза. Јазикот е живописен, сликовит исто како да го слушате во маалото. Во оригинал не е дури ни на литературен македонски јазик, туку на битолски дијалект. Во преводот на Константин Павлов дијалогот ја задржува својата бистрина без да изгуби од македонскиот вкус.

Книгата, промоцијата и авторот навистина вредат.

Промотивен постер за книгата
Слика: http://komitata.blogspot.com

Навистина книгата на Букарски и претстави на бугарската публика една непозната Македонија. Благодарение на неа, надворешниот набљудувач може да се ориентира во македонската сегашност која инаку останува необјаснива за нив. Затоа не е чудно што претставувањето на книгата имаше успех без преседан. Во преполната просторија, покрај студентите, блогерите и авторите, беа и претставниците на голем број медиуми од традиционалните медиуми.
(Видео запис од презентацијата на бугарски и на македонски: Букарски во Бугарија 1, Букарски во Бугарија 2 . Извор: http://bukarski.blog.com.mk/)

Делата на Букарски добија многу позитивни критики од бугарските колеги. Реномираниот писател Богдан Русев пишува дека „во своето најдобро издание прозата на Букарски е толку моќна и полнокрвна што се чини како да притиска да избега од страницата и да те удри по нос.“

Интересен е фактот дека содржината на книгата е лиценцирана под условите CC 2.5 – ова досега се нема случено во Бугарија. Можеби овој чекор е почеток на нова ера за дистрибуцијата во Бугарија, ако други автори го следат овој чекор.

Во наредните денови од престојот на Букарски, интервјуа со него се појавија во водечките печатени медиуми. Гостинот се појави на голем број добро познати ТВ емисии.

Можеме да речеме дека со неговата иницијатива, Константин Павлов придонесе повеќе кон подобрувањето на бугарско-македонските односи и приближувањето на луѓето од двете земји отколку бугарските и македонските влади од последниве години.