Боливија: 229 години од жртвувањето на Тупак Катари
14-ти ноември беше патоказ во историјата на регионот на Андите бидејќи беше 229 годишнина од жртвувањето на нивниот локален водач Тупак Катари.
Помеѓу 1720 – 1730 година растеше антиколонијално мислење во андискиот регион и локалните луѓе се кренаа против шпанските власти. Околу 1780 година, низа немири се случија околу висорамнинските области на Андите, означувајќи го незадоволството на домородците. Во 1781 година, Тупак Катари беше предводник на востание од големи размери на домородците, ставајќи го под опсада центарот на градот Ла Паз, кој во тоа време беше окупиран од шпански населби. Ова антиколонијално движење означуваше спротивставување на воспоставената власт и како резултат на тоа, Тупак Катари беше заробен пред да биде убиен.
Статуа на Тупак Катари на плоштадот Ајо Ајо. Фотографијата е сопственост на авторот, Кристина Кизберт
Како знак на сеќавање на локалниот лидер, се случија бројни настани во локалните градови и села. На 14 ноември, годишнината од смртта на Тупак Катари се одбележа со настан кој се одржа на централниот плоштад Пењас, лоциран во предградието на Ла Паз, Батаљас. Овој плоштад е истото место каде што му беа врзани рацете и нозете на Тупак Катари за четири коњи, пред да биде брутално растргнат во 1781 година. Слично на ова, Радио Атипири [шпански] на својот блог ги истакнува настаните кои се случија [шпански] во град во провинцијата во Ла Паз, Арома, минатата недела.
En el municipio de Ayo Ayo, en el ayllu (conjunto de familias) Sullcavi, en la comunidad Lacaya (Lugar de nacimiento de Julián Apaza), los habitantes y las autoridades originarias realizaron actos rituales de agradecimiento a la lucha emancipadora que promovió el líder indígena Tupak Katari.
Levantaron ofrendas hacia los cuatro lados, donde dejaron abandonado sus extremidades los españoles, después de descuartizarlo a Julián Apaza, en la localidad de Peñas.
Во соседството Ајо Ајо, во Лакаја, локалната заедница Сулкави изврши ритуали на благодарност во сеќавање на локалниот лидер на кого се должи нивното ослободување,Тупак Катари.
Тие оставија подароци на четирите страни каде што Шпанците ги оставија екстремитетите на Катари откако му беа откинати во предградието Пењас.
Фестивалот на сеќавање, кој се случи во градот Ајо Ајо, започна на 12-ти ноември и траеше до 15-ти ноември. На последниот ден, локалните луѓе од разни заедници на градот се собраа на главниот плоштад уште во раните утрински часови, заедно со претставниците од локалниот местен совет. Овој ден исто така беше одбележан со едноминутно молчење, проследено со церемонија на ритуали. До доцните утрински часови, народот се собра на местото од каде што требаше да започне поворката за паметење.
Службениците од локалниот местен совет го предводат маршот. Фотографијата е сопственост на авторот, Кристина Кизберт
На својот блог, Радио Атипири [шпански] расправа за активностите за паметење кои се случија во понеделникот на 15-ти ноември.
A la localidad de Ayo Ayo, llegaron varias delegaciones de las Centrales Agrarias de las 20 provincias del Departamento La Paz, trayendo consigo la música autóctona y la vestimenta de cada comunidad y ayllu.
Традиционален танц. Фотографијата е сопственост на авторот, Кристина Кизберт
Свирење традиционална музика. Фотографијата е сопственост на авторот, Кристина Кизберт
Las comunidades se concentraron sobre la carretera La Paz Oruro y el cruce del municipio de Ayo Ayo. Cerca de las 10:50 a.m. partió la marcha de recordación hacia plaza centro de Tupak Katari, donde se desarrolló el desfile de recordación del descuartizamiento y la muerte de Julián Apaza (Tupak Katari).
Локалните граѓани учествуваат во поворката. Фотографијата е сопственост на авторот, Кристина Кизберт
Los habitantes de las comunidades llegaron uniformados, por ejemplo las mujeres lucían mantas color café, chompas blancas, sombreros negros, y pollera bayeta color rojo. Los Mallkus (autoridad originaria) llegaron con sus ponchos wayrurus (rojo y negro), el lazo de autoridad, sombrero negro y una chalina café.
Жителите на локалните заедници дојдоа облечени во традиционална носија. Жените носеа кафеави здолништа, бели традиционални андиски џемпери, црни шапки и црвени здолништа. Малкумината (претставници од локалните совети) носеа црно-црвени пелерини, појаси, црни шапки и кафеави шалови.
Откако му ги откинаа екстремитетите пред 229 години, убијците на Тупак Катари ги расфрлаа неговите раце и нозе во различни делови на градот Ла Паз со надеж дека ова ќе ги предупреди сите други поединци кои размислувале за востание. Срцето на Катари беше однесено во предградието Ел Алто. Камбио [шпански], весник од Боливија, подолу го објаснува оддавањето почит.
La iza de la bandera de los lunes, que tradicionalmente se realiza a las 07:00 de la mañana en la ciudad de El Alto a cargo de autoridades municipales, militares, policiales y vecinos, se convirtió ayer (15 de noviembre) en un emotivo acto de conmemoración del descuartizamiento de Julián Apaza, más conocido como Túpac Katari, donde se presentó el proyecto de Ley por las Rutas de Túpac Katari.
Слично на ова, на 19-ти ноември се одржа фестивал на музика и танц на главниот пат во Ел Алто. Исто така е закажан и состанок на 26-ти и 27-ми, организиран од Universidad Indígena Tupak Katar каде што ќе се сретнат влијателни фигури од локалните заедници.
Иако помина долго време локалните луѓе во Боливија и понатаму ги имаат зборовите на Тупак Катари во своите глави – „Ќе се вратам и ќе бидат милиони“.
Домородни жени учествуваат во маршот. Фотографијата е сопственост на авторот, Кристина Кизберт
